Wist je dat ruim 40% van de kinderen in Nederland op jonge leeftijd al gaatjes heeft?
“Waarom is een regelmatig bezoek aan de tandarts voor mijn kind zo belangrijk?” Deze vraag hoor ik vaak van ouders. En terecht: het lijkt misschien vanzelfsprekend dat kinderen naar de tandarts moeten, maar hoe vaak en vanaf wanneer? Dat is een onderwerp dat we niet zomaar aan de kant moeten schuiven. Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat cariës, oftewel tandbederf, nog steeds een van de meest voorkomende chronische aandoeningen is bij kinderen.
In dit artikel ga ik niet alleen uitleggen hoe vaak een kind naar de tandarts moet, maar ook waarom die bezoeken zo cruciaal zijn. Wat kun je als ouder verwachten? En wat gebeurt er precies tijdens die controle? Met jarenlange ervaring in het schrijven over gezondheid en mondzorg, deel ik betrouwbare inzichten en praktische tips. Zo weet je straks precies wat goed is voor het gebit van je kind en hoe je die eerste stap naar de tandarts soepel kunt laten verlopen.
Of je nu een eerste-tijder bent of al jaren routinematig gaat, deze gids helpt je bewust keuzes te maken. En hopelijk durf je na het lezen met vertrouwen de tandartspraktijk binnen te stappen met je kind. Want een gezond gebit is niet alleen een kwestie van tandenpoetsen; het begint bij goede zorg, en die begint vroeg.
Van melkgebit tot blijvend gebit: de tandarts als bondgenoot
Een baby wordt geboren zonder tanden, maar dat betekent niet dat het gebit niet al zorg nodig heeft. Al vanaf het doorbreken van de eerste melktand (meestal rond 6 maanden) is het belangrijk om aandacht te besteden aan het tandvlees en de mondhygiëne. Het eerste tandartsbezoek vindt daarom vaak plaats zodra de eerste tandjes zichtbaar zijn, meestal rond de leeftijd van 1 jaar.
Dr. Anne de Vries, een ervaren kindertandarts uit Arnhem, vertelt: “Ouders zijn vaak verbaasd dat ze zo vroeg al met hun kind naar de tandarts moeten, maar juist in die eerste fase leggen we de basis voor een gezond gebit en goede gewoonten.”
Het tandartsbezoek is in het begin vooral een kennismaking. Het kind leert de omgeving kennen, en de tandarts kan controleren of alles zich goed ontwikkelt. Melktanden lijken misschien tijdelijk, maar ze zijn essentieel. Ze houden ruimte vrij voor het blijvende gebit, helpen bij het kauwen en spreken, en voorkomen problemen later.
Vergelijk het met het fundament van een huis: als de basis niet stevig is, heeft het hele bouwwerk te lijden. Zo is het ook met het gebit van een kind. Daarom is het verstandig om vanaf het eerste tandje regelmatig naar de tandarts te gaan.
Waarom de frequentie van tandartsbezoeken zo belangrijk is
Je vraagt je misschien af: hoe vaak is nou echt nodig? Het antwoord is niet voor elk kind hetzelfde, maar er zijn richtlijnen die je helpen een goede inschatting te maken.
- De eerste jaren (1–3 jaar): vaak volstaat een controle per half jaar tot jaar. Dit is vooral om te wennen aan de tandarts en om vroege signalen van problemen op te sporen.
- Peuter- en kleuterleeftijd (3–6 jaar): hier begint het gebit gevoeliger te worden voor cariës, zeker als het kind al toe is aan vaste voeding en snoepjes. Halfjaarlijkse controles zijn aan te raden.
- Vanaf 6 jaar: wanneer het blijvende gebit begint door te breken, is een halfjaarlijkse controle essentieel. Soms kan de tandarts aanraden vaker te komen, bijvoorbeeld bij een verhoogd risico op gaatjes.
Uit een casus van de tandartspraktijk Tandzorg Arnhem blijkt dat kinderen die trouw twee keer per jaar komen, minder vaak ingrijpende behandelingen nodig hebben. Het vroegtijdig ontdekken van kleine gaatjes voorkomt dat ze groter worden en dat er een wortelkanaalbehandeling of zelfs trekken nodig is.
Een andere reden voor regelmatige controles is dat de tandarts ook adviezen kan geven over mondhygiëne, voedingsgewoonten en het gebruik van fluoride. Dit is vooral waardevol in de groei- en ontwikkelingsfase van het gebit.
Veelvoorkomende misverstanden over tandartsbezoeken voor kinderen
Er zijn verschillende ideeën die ouders ervan weerhouden om met hun kind regelmatig naar de tandarts te gaan. Deze misverstanden kunnen zorgen voor onnodige angst of uitstelgedrag.
- “Melktanden hoeven niet goed te zijn, ze vallen toch uit.” Dit is een hardnekkige mythe. Zoals eerder genoemd zijn melktanden belangrijk voor de ontwikkeling van het blijvend gebit en voor kauwen en spreken.
- “Mijn kind is bang voor de tandarts, dus ik wacht nog even.” Angst is een veelvoorkomend probleem, maar juist door regelmatig te gaan en het bezoek leuk en rustig te maken, neemt die angst vaak af. Begin vroeg, dan went het kind aan de praktijk en de tandarts.
- “Zolang mijn kind niet klaagt, is er niets aan de hand.” Pijnklachten komen vaak pas laat; gaatjes en problemen kunnen al lang aanwezig zijn zonder pijn. Regelmatig controleren voorkomt dat problemen zich ongemerkt ontwikkelen.
Uit een studie van de Nederlandse Vereniging voor Kindertandheelkunde blijkt dat vroegtijdige controle en preventie de beste strategie is om cariës en andere problemen te voorkomen. Dat betekent dus niet wachten tot het kind zelf aangeeft dat het pijn heeft.
Een praktische tip is om het tandartsbezoek te koppelen aan een positieve ervaring, zoals samen een klein cadeautje uitzoeken na de controle of na afloop iets lekkers drinken (zonder suiker natuurlijk!).
Wat brengt de toekomst voor kindertandheelkunde en jouw kind?
De ontwikkelingen in de tandheelkunde gaan snel. Steeds vaker gebruiken tandartsen nieuwe technologieën zoals digitale röntgenfoto’s en laserbehandelingen die minder ingrijpend en pijnloos zijn. Daarnaast groeit de aandacht voor preventie en educatie op jonge leeftijd.
Volgens een rapport van het KNMT (Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde) zal de focus de komende jaren steeds meer liggen op gepersonaliseerde zorg. Dat betekent dat het tandartsadvies nog beter aansluit bij het individuele risico van elk kind.
Ook de rol van ouders verandert: steeds meer praktijken zetten in op educatie en coaching zodat ouders thuis de beste zorg kunnen bieden. Apps en online platforms helpen hierbij met herinneringen, tips en monitoring.
Het goede nieuws? Door deze innovaties en een bewuste houding vanuit het gezin kunnen we straks verwachten dat minder kinderen last hebben van gaatjes en andere gebitsproblemen. Een regelmatig bezoek aan de tandarts is daarbij onmisbaar.
