Een tandartsrekening kan meer verrassen dan een gaatje
“Dat wordt dan € 95,50, wilt u dat direct voldoen?” – het is een zin die veel mensen onverwachts bij de balie van de tandarts te horen krijgen. Voor sommigen is dit geen probleem, maar voor anderen kan het behoorlijk schrikken zijn, zeker als je ervan uitging dat alles via de zorgverzekering geregeld werd. Volgens cijfers van de KNMT (Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde) is de manier van betalen bij tandartsen in Nederland sterk afhankelijk van de praktijk, de afspraken die ze hebben met factoringbedrijven, en de dekking van je zorgverzekering.
Waarom is dit onderwerp nu zo relevant? Omdat steeds meer tandartspraktijken hun betalingsbeleid aanscherpen. Enerzijds om openstaande rekeningen te voorkomen, anderzijds omdat factoringbedrijven steeds hogere kosten in rekening brengen. Daarnaast zien we dat sommige verzekeraars sneller overgaan op digitale declaratie, terwijl anderen juist vertraging veroorzaken, waardoor de rekening alsnog eerst bij de patiënt belandt.
In dit artikel ontdek je precies hoe het betalingsproces bij tandartsen werkt, wanneer je direct moet betalen, hoe je verrassingen kunt voorkomen en welke rol je zorgverzekering speelt. Je krijgt praktische tips én inzichten van tandartsen en verzekeringsdeskundigen, zodat je na je volgende controle niet voor financiële verrassingen staat. Kortom: na het lezen weet je precies waar je aan toe bent, nog voordat je in de stoel plaatsneemt.
Hoe het in de praktijk meestal werkt
Veel mensen gaan ervan uit dat een bezoek aan de tandarts financieel net zo verloopt als een bezoek aan de huisarts: de rekening gaat automatisch naar de zorgverzekeraar. Maar in de tandheelkunde is het vaak anders geregeld. In Nederland werken veel tandartspraktijken samen met factoringbedrijven, zoals Infomedics of Anders Medical Factoring. Die sturen de rekening rechtstreeks naar je zorgverzekeraar, en als er een deel overblijft dat niet vergoed wordt, sturen ze dat naar jou.
Bijvoorbeeld: stel je hebt een controle van € 25 en jouw aanvullende tandartsverzekering dekt 100% van preventieve behandelingen. Dan gaat de rekening naar de verzekeraar, en betaal jij niets. Maar als er bijvoorbeeld een gebitsreiniging bijkomt die deels buiten de dekking valt, kan er alsnog een factuur volgen.
Niet alle praktijken werken echter met factoring. Sommige kiezen ervoor om direct bij de patiënt af te rekenen, vaak om kosten en administratieve rompslomp te beperken. In dat geval betaal je ter plekke – met pin of contant – en declareer je zelf bij je verzekeraar. Tandartspraktijk “De Linde” in Arnhem vertelt: “We merkten dat veel kleine rekeningen lang onbetaald bleven. Sinds we vragen om directe betaling, is het proces veel eenvoudiger – zowel voor ons als voor de patiënt.”
Wanneer het wél interessant wordt
Of je direct moet betalen of niet, hangt af van een paar factoren. Het wordt interessant wanneer je kijkt naar:
- De afspraken van de praktijk – Sommige tandartsen hebben een strikt beleid: alles direct afrekenen. Anderen sturen alles via factoring.
- Jouw verzekering – Heb je een aanvullende tandartsverzekering, dan kan het zijn dat je nooit geld hoeft voor te schieten. Maar zonder aanvullende dekking betaal je vaak wél eerst zelf.
- De behandeling – Kleine controles worden soms direct afgerekend, terwijl grotere ingrepen via factoring gaan.
- Nieuwe patiënten – Sommige praktijken vragen bij nieuwe patiënten om direct te betalen totdat er een betalingsgeschiedenis is opgebouwd.
Een interessant detail: volgens onderzoek van het NZA (Nederlandse Zorgautoriteit) kiest bijna 40% van de praktijken voor directe betaling bij esthetische behandelingen zoals tanden bleken. Dit komt omdat zulke behandelingen vaak buiten de verzekering vallen en het risico op wanbetaling groter is.
Veelvoorkomende misverstanden en valkuilen
Een groot misverstand is dat de basisverzekering tandartskosten voor volwassenen vergoedt. Dat is slechts in uitzonderlijke gevallen zo – bijvoorbeeld bij bijzondere tandheelkundige hulp of ernstige medische aandoeningen. Voor de meeste volwassenen geldt: zonder aanvullende tandartsverzekering betaal je bijna alles zelf.
Een andere valkuil is het niet controleren van je polisvoorwaarden. Veel mensen denken dat hun verzekering alles dekt, maar vaak is er een maximum bedrag per jaar (bijvoorbeeld € 250 of € 500) of een percentagevergoeding (bijvoorbeeld 75%). Zodra je over dat maximum heen bent, betaal je weer zelf – en soms direct bij de tandarts.
Daarnaast onderschatten mensen hoe snel tandartskosten kunnen oplopen. Een simpele controle lijkt goedkoop, maar als er röntgenfoto’s, vullingen of een gebitsreiniging bijkomen, kan het bedrag flink stijgen. En als de praktijk direct betaling vraagt, kan dat even slikken zijn.
Tip: Vraag vóór de behandeling naar een kostenbegroting. Volgens de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO) ben je hier wettelijk toe gerechtigd bij behandelingen boven de € 250. Zo weet je waar je aan toe bent.
De toekomst van betalen bij de tandarts
De manier waarop we bij de tandarts betalen, is in beweging. Digitalisering speelt hierbij een grote rol. Steeds meer verzekeraars en praktijken werken met real-time declaraties, waarbij tijdens je behandeling al duidelijk is wat er wordt vergoed en wat je zelf moet betalen. Dit kan betekenen dat directe betaling vaker voorkomt, maar ook dat er minder verrassingen achteraf zijn.
Daarnaast groeit het aantal praktijken dat abonnementssystemen aanbiedt. Hierbij betaal je maandelijks een vast bedrag dat controles en gebitsreinigingen dekt. Extra behandelingen betaal je apart. Dit model wordt vooral populair onder jonge gezinnen en mensen die hun tandartskosten willen spreiden.
Volgens trendonderzoek van Deloitte in de zorgsector zal het betalingsproces de komende vijf jaar steeds meer geïntegreerd worden met mobiele apps, zodat patiënten direct inzicht hebben in hun kosten én vergoedingen. Hierdoor wordt het minder belangrijk of je direct betaalt, en meer belangrijk hoe transparant en voorspelbaar de kosten zijn.
Maar of we het nu leuk vinden of niet: de kans is groot dat “Wilt u direct afrekenen?” in de komende jaren vaker te horen zal zijn. Misschien niet als verrassing, maar als onderdeel van een meer gestroomlijnde en digitale ervaring.
